ELEKTROSHOCKS (ECT)

Er zijn maar weinig behandelingen in de medische wereld die zo controversieel zijn als electroshocks. De wereld werd voor het eerst op grote schaal geconfronteerd met deze barbaarsheid toen in 1975 de film One Flew Over the Cuckoo’s Nest uitkwam. Jack Nicholson speelt daarin de Iers-Amerikaanse vechtersbaas Randle McMurphy en krijgt in een scene elektroshocks (zie het fragment hieronder). Zijn reactie daarin is nog mild vergeleken met de enorme spierspasmes die normaliter optreden en die botten en ruggewervels kunnen breken.

Elektroshocks worden nog steeds gebruikt. Ze worden Elektroconvulsietherapie (ECT) genoemd, vanwege de stuiptrekkingen (convulsies) die optreden. De elektroshocks zien er tegenwoordig niet zo eng meer uit omdat ze ‘gemodificeerd’ zijn. Dat wil zeggen dat er gebruik wordt gemaakt van spierverslappers en pijnstillers. De verslappers schakelen zelfs de longspieren uit waardoor het slachtoffer kunstmatig beademend moet worden. Doordat de spierwerking zo goed als weg is, zijn de gewelddadige stuiptrekkingen niet zichtbaar voor een buitenstaander. De elektroshock ziet er daarom minder onmenselijk uit dan hij in werkelijkheid is, al worden er in tegenstelling tot vroeger geen botten meer gebroken. Desondanks wordt het gebruik van gebitsbeschermende maatregelen vóór het toedienen van de elektrische stimulus noodzakelijk geacht.

Het slachtoffer krijgt de elektroshocks onder narcose. Men redeneert dat, omdat iemand onder narcose is, hij of zij niets van de elektroshock voelt, maar hoe is dat in werkelijkheid? Als iemand u onder narcose met een honkbalknuppel op het hoofd slaat, hoe voelt u zich dan als u wakker wordt?

Elektroshocks bestaan al sinds 1938. De theorie van een Hongaarse psychiater over het ‘nut’ van het opwekken epileptische aanvallen (insulten) vormde de inspiratie voor een Italiaanse collega om elektroshocks op mensen te gaan gebruiken. Hij ontwikkelde dit tot wat we nu kennen als elektroconvulsietherapie.

De oorspronkelijke Hongaarse theorie kon echter niet bewezen worden. Daarom probeerde men in de daaropvolgende tachtig jaar met andere hypotheses het effect van elektroshocks te verklaren. Tevergeefs, want geen enkele kon wetenschappelijk gevalideerd worden. Sterker nog, wist u dat tot op de dag van vandaag niemand weet hoe elektroshocks werken? In 2017 zei de Duitse psychiater Thomas Schläpfer van het Universitair Ziekenhuis Freiburg desgevraagd: “We weten er verbazingwekkend weinig over. En dat is vaak ook een kritiek dat men zegt: je past hier therapie toe, waarvan je geen idee hebt hoe het werkt.”

In de psychiatrie worden elektroshocks met name bij langdurig depressieve mensen toegepast. Ze hebben wel degelijk effect, maar dat heeft een honkbalknuppel ook. De verborgen verschrikkingen van de psychiatrie beschrijft onder meer de geschiedenis van shocktherapieën en hun onderliggende theorie. Deze achtergrond stelt u beter in staat te begrijpen waarom deze behandelvorm zo wanhopig is en misdadig is.

Naast het bovenstaande beschrijft De verborgen verschrikkingen van de psychiatrie de redenen waarom men ook nu nog elektroconvulsietherapie (ECT) toepast, de procedure, wat er met het slachtoffer gebeurt en welk gevolg ze hebben voor zijn welzijn en zijn vermogen om te herstellen – voor zover er geen blijvende schade in de hersenen is opgetreden. Zijn geestelijk herstel zal er voor hem niet gemakkelijker op worden na de tegenwoordig door medicatie gemaskeerde maar niettemin gewelddadige behandeling.

Bovendien beschrijven diverse psychiaters en onderzoekers de schade door ECT. Ze variëert van licht tot fataal; 1 op de 200 mensen overleeft de behandeling niet. Hersenscans (CT en MRI) brengen soms fatale hersenbloedingen aan het licht.

Desalniettemin zijn shocktherapieën nog altijd niet verboden. Het is tijd om daarin verandering te brengen. De verborgen verschrikkingen van de psychiatrie geeft u de onderbouwde munitie om dat te doen.